Onderwijs
Analyse
- Rijen en reeksen
- Eindige sommen en volledige inductie
- Rijen
- De rij van Fibonacci
- De rij van Lucas
- Het integraalkenmerk
- Vergelijkingskenmerken
- Alternerende reeksen
- Absolute convergentie
- Machtreeksen
- Machtreeksrepresentaties
- Opmerkelijke decimale ontwikkelingen
- Een genererende functie voor de Fibonaccigetallen
- Een genererende functie voor de Lucasgetallen
- Taylorreeksen
- De constante van Catalan
- De Riemann zetafunctie
- De harmonische getallen
- De driehoek van Pascal en de binomiaalstelling
- Binomiaalreeksen
- Machtreeksoplossingen van differentiaalvergelijkingen
Analyse – Rijen en reeksen – Een genererende functie voor de Lucasgetallen
Eerder hebben we gezien dat de rij van Lucasgetallen \(1,3,4,7,11,18,29,47,76,123,\ldots\) wordt gedefinieerd door \(L_{n+2}=L_n+L_{n+1}\) voor \(n=1,2,3,\ldots\) met \(L_1=1\) en \(L_2=3\).
Een alternatieve definitie is: \(L_{n+2}=L_n+L_{n+1}\) voor \(n=0,1,2,\ldots\) met \(L_0=2\) en \(L_1=1\).
Nu beschouwen we de genererende functie \(F(x)=\displaystyle\sum_{n=0}^{\infty}L_nx^n\). Dan geldt
\begin{align*} x^2F(x)&=\sum_{n=0}^{\infty}L_nx^{n+2}=\sum_{n=0}^{\infty}L_{n+2}x^{n+2}-x\sum_{n=0}^{\infty}L_{n+1}x^{n+1}\\[2.5mm] &=\sum_{n=0}^{\infty}L_nx^n-L_0-L_1x-x\left(\sum_{n=0}^{\infty}L_nx^n-L_0\right)=F(x)-2-x-x\left(F(x)-2\right). \end{align*}Hieruit volgt dat
\[(1-x-x^2)F(x)=2+x-2x=2-x\quad\Longrightarrow\quad F(x)=\frac{2-x}{1-x-x^2}.\]Om de convergentiestraal te bepalen, passen we het quotiëntkenmerk toe: voor \(x\neq0\) laat \(a_n=L_nx^n\), dan geldt:
\[\lim\limits_{n\to\infty}\left|\frac{a_{n+1}}{a_n}\right|=\lim\limits_{n\to\infty}\left|\frac{L_{n+1}x^{n+1}}{L_nx^n}\right| =\lim\limits_{n\to\infty}\frac{L_{n+1}}{L_n}|x|=\varphi|x|,\]waarbij \(\displaystyle\lim\limits_{n\to\infty}\frac{L_{n+1}}{L_n}=\varphi=\frac{1+\sqrt{5}}{2}\approx1.618\) de gulden snede is.
Nu volgt uit het quotiëntkenmerk dat de genererende reeks absoluut convergent is voor \(|x| < \displaystyle\frac{1}{\varphi}=\varphi-1\approx0.618\).
Hieruit volgt bijvoorbeeld dat \(\displaystyle\sum_{n=0}^{\infty}\frac{L_n}{2^n}=F(\tfrac{1}{2})=\frac{\frac{3}{2}}{1-\frac{1}{2}-\frac{1}{4}}=6\). Hieruit volgt dat \(\displaystyle\sum_{n=1}^{\infty}\frac{L_n}{2^n}=4\).
Differentiëren leidt tot
\[\sum_{n=1}^{\infty}nL_nx^{n-1}=F'(x)=\frac{-1+x+x^2+(1+2x)(2-x)}{(1-x-x^2)^2}=\frac{1+4x-x^2}{(1-x-x^2)^2}.\]Hieruit volgt bijvoorbeeld dat \(\displaystyle\sum_{n=1}^{\infty}\frac{nL_n}{2^n}=\tfrac{1}{2}F'(\tfrac{1}{2})=\frac{1+2-\frac{1}{4}}{2\left(1-\frac{1}{2}-\frac{1}{4}\right)^2}=22\).
Nogmaals differentiëren geeft
\begin{align*} \sum_{n=2}^{\infty}n(n-1)L_nx^{n-2}=F''(x)&=\frac{(4-2x)(1-x-x^2)^2-2(1-x-x^2)(-1-2x)(1+4x-x^2)}{(1-x-x^2)^4}\\[2.5mm] &=\frac{2(2-x+1+4x-x^2+2x+8x^2-2x^3)}{(1-x-x^2)^3}=\frac{2(3+3x++6x^2-x^3)}{(1-x-x^2)^3}. \end{align*}Hieruit volgt bijvoorbeeld dat \(\displaystyle\sum_{n=2}^{\infty}\frac{n(n-1)L_n}{2^n}=\tfrac{1}{4}F''(\tfrac{1}{2})=\frac{2\left(3+\frac{3}{2}+\frac{3}{2}-\frac{1}{8}\right)}{4\left(1-\frac{1}{2}-\frac{1}{4}\right)^3}=188\).
Voor \(x=-\frac{1}{2}\) vinden we: \(\displaystyle\sum_{n=0}^{\infty}\left(-\tfrac{1}{2}\right)^nL_n=F(-\tfrac{1}{2})=2\). Hieruit volgt dat \(\displaystyle\sum_{n=1}^{\infty}\left(-\tfrac{1}{2}\right)^nL_n=0\).
Ten slotte vinden we voor \(x=\frac{1}{3}\): \(\displaystyle\sum_{n=0}^{\infty}\frac{L_n}{3^n}=F(\tfrac{1}{3})=3\). Hieruit volgt dat \(\displaystyle\sum_{n=1}^{\infty}\frac{L_n}{3^n}=1\).
Laatst gewijzigd op 7 april 2024