Analyse – Functies van meerdere variabelen – Functies van twee variabelen
Definitie: Het maximale of natuurlijke domein \(D\) van een functie \(f\) van twee variabelen is de verzameling van alle punten \((x,y)\) waarvoor \(f(x,y)\) bestaat.
Opmerking: het werkelijke domein van de functie zou een deelverzameling van het maximale of natuurlijke domein kunnen zijn.
Definitie: Het bereik \(B\) van een functie \(f\) van twee variabelen is de verzameling van alle mogelijke waarden van \(f(x,y)\), dat wil zeggen: \(B=\{f(x,y)\,|\,(x,y)\in D\}\).
Definitie: De grafiek van een functie \(f\) van twee variabelen met domein \(D\) is de verzameling in \(\mathbb{R}^3\) van alle punten \((x,y,f(x,y))\) met \((x,y)\in D\).
In het algemeen is het vrij lastig om de grafiek van een functie van twee variabelen met de hand te tekenen:
![]() |
![]() |
the graph of \(f(x,y)=(x^2+3y^2)e^{-x^2-y^2}\) | the graph of \(g(x,y)=\displaystyle\frac{\sin(x)\sin(y)}{xy}\) |
Echter, in sommige eenvoudige gevallen is het wel mogelijk om de grafiek handmatig te tekenen:
![]() |
![]() |
the graph of \(f(x,y)=6-3x-2y\) | the graph of \(g(x,y)=\sqrt{9-x^2-y^2}\) |
Definitie: Een niveaukromme van een functie \(f\) van twee variabelen is een krommen in \(\mathbb{R}^2\) met vergelijking \(f(x,y)=k\) met \(k\) een constante (in het bereik van \(f\)). Een plot met diverse niveaukrommen heet een hoogtekaart.
Een hoogtekaart van atmosferische luchtdruk boven Centraal Europa
Voorbeelden van niveaukrommen:
- hoogtelijnen met de hoogte boven zeeniveau in topografische kaarten van bergachtige gebieden;
- lijnen met constante atmosferische luchtdruk (isobaren) in weerkaarten;
- lijnen met constante temperatuur (isothermen) in weerkaarten.
Niveaukrommen en de grafiek van een functie:
Toepassing:
Stewart §14.1: Opgave 39
De Body Mass Index (BMI) of Quetelet Index (QI) van een persoon wordt gedefinieerd door
waarbij \(m\) de massa (in kilogrammen) is van de persoon en \(h\) de lengte (in meters).
De niveaukrommen \(B(m,h)=18\), \(B(m,h)=25\), \(B(m,h)=30\) en \(B(m,h)=40\) zijn getekend in het plaatje:
Een ruwe richtlijn voor de BMI is:
\[\begin{array}{|ccc|ccc|} \hline < 18 &:& \text{ondergewicht} & 25 - 30 &:& \text{overgewicht}\\ 18 - 25 &:& \text{normaal} & > 30 &:& \text{obese}\\ \hline \end{array}\]Dus: het gebied behorend bij een optimaal BMI is groen in het plaatje.
De BMI van een persoon, die \(62\) kg weegt en \(152\) cm lang is, is
\[B(62,1.52)=\frac{62}{(1.52)^2}\approx26.835.\]Hieruit volgt dat de persoon lichtelijk te zwaar is.
Stewart §14.1: Opgave 40
Voor een persoon, die \(200\) cm lang is en \(80\) kg weegt, is de BMI gelijk aan
Voor een persoon van \(180\) cm lang met dezelfde BMI volgt:
\[B(m,1.8)=\frac{m}{(1.8)^2}=20\quad\Longrightarrow\quad m=20(1.8)^2=64.8.\]Voor een persoon van \(170\) cm lang met dezelfde BMI volgt:
\[B(m,1.7)=\frac{m}{(1.7)^2}=20\quad\Longrightarrow\quad m=20(1.7)^2=57.8.\]Conclusie: een persoon van \(180\) cm lang, die \(64.8\) kg weegt, en een persoon van \(170\) cm lang, die \(57.8\) kg weegt, hebben (exact) dezelfde BMI:
\[B(80,2)=B(64.8,1.8)=B(57.8,1.7)=20.\]Voor een persoon, die \(70\) kg weegt, met dezelfde BMI volgt:
\[B(70,h)=\frac{70}{h^2}=20\quad\Longrightarrow\quad h^2=\frac{7}{2}\quad\Longrightarrow\quad h=\frac{1}{2}\sqrt{14}\approx1.87.\]Conclusie: een persoon van \(187\) cm lang, die \(70\) kg weegt, heeft (ongeveer) dezelfde BMI:
\[B(70,1.87)\approx20.\]Laatst gewijzigd op 15 september 2021